In oorlogstijd zijn de zwakkeren in de samenleving vaak extra de dupe. Ook nu weer, in deze ‘oorlog’ tegen het Corona virus. We kennen inmiddels allemaal de verhalen en beelden van ouderen die worden getroffen. Die we, onder andere door ons te houden aan de 1,5 meter maatregel en het thuisblijfdevies, daarmee zo goed en kwaad als het gaat, kunnen beschermen.
Sinds eind maart zien we daarnaast steeds meer berichten over een andere groep slachtoffers van Corona, namelijk onze kinderen.
Een selectie
- Op 9 april in het AD: “5200 LEERLINGEN ONVINDBAAR DOOR CORONACRISIS, DRUK OP SPECIAAL ONDERWIJS GROEIT”
- Eerder op 31 maart dit jaar: VRIJWILLIGERS VAN DE KINDERTELEFOON VOERDEN IN DE AFGELOPEN TWEE WEKEN 40 PROCENT MEER GESPREKKEN OVER HUISELIJK GEWELD, SEKSUEEL MISBRUIK, RUZIE EN KINDEREN DIE AANGEVEN NIET THUIS TE WILLEN ZIJN. Er wordt gesproken over kinderen die al kampen met een ingewikkelde thuissituatie.
- Nu.nl 6 april: Secretaris-generaal van de Verenigde Naties (VN) António Guterres heeft gewaarschuwd voor de “GRUWELIJKE STIJGING VAN HET AANTAL MELDINGEN VAN HUISELIJK GEWELD TEGEN VROUWEN. MAAK BESCHERMEN VAN VROUWEN EEN HOOFDZAAK IN DE BESTRIJDING VAN HET CORONAVIRUS.”
Ik denk dat António Guterres in zijn betoog twee woorden vergat: namelijk het woordje ‘en’ gevolgd door het woord ‘kinderen’. Want had hij niet eigenlijk moeten zeggen “Maak beschermen van vrouwen en kinderen een hoofdzaak in de bestrijding van het coronavirus?” Want de vrouwen die te maken hebben met huiselijk geweld zullen vaak ook kinderen hebben, niet?
‘Onzichtbare’ kinderen
In Nederland hebben we het tot nu toe alleen nog maar over de ‘zichtbare’ gevallen, de kinderen waarover ‘iets’, veelal in de vorm van een statistisch gegeven, bekend is: zoals de kinderen in een ‘ingewikkelde’ thuissituatie en 5200 onvindbare leerlingen. Statistische gegevens waarbij de rillingen over je lijf lopen wanneer je aan de verhalen achter die kille cijfers denkt. Hoeveel huiselijk geweld, mishandeling en verwaarlozing moeten die kinderen doorstaan?
Ik vraag me daarnaast meteen ook af, hoe staat het met de ‘onzichtbare’ kinderen? Die te maken hebben met een thuissituatie die helemaal niet zo ‘ingewikkeld’ is? Waarbij sprake is van ‘gewone’ problemen, waar ieder gezin ooit mee kampt zoals inkomensterugval, verlies van een baan, stress door werkdruk, relatieproblemen bij ouders? Helaas in deze tijd met alle maatregelen die zijn genomen, zijn het problemen die veel vaker en heftiger voorkomen. Gelukkig kunnen veel kinderen de onherroepelijke spanning die dit soort situaties met zich meebrengt wel aan. Maar hoe zit het met de groep meer kwetsbare kinderen? Hoe gaan die kinderen met de spanning om? Zij zullen heel snel overmatige stress voelen en een gebrek aan veiligheid, vertrouwen en verbinding ervaren.
Denk aan die alleenstaande moeder die een fysiek en mentaal stressvol vitaal beroep heeft en daardoor minder sturing en nabijheid kan bieden. Zie de ouders voor je die zelf even niet zo goed in hun vel zitten, omdat het voortbestaan van hun onderneming aan een zijden draadje hangt. Beeld je de vader in die nu thuis moet werken met een peuter op schoot en een huilende baby op de achtergrond, waardoor hij na drie weken op zijn tandvlees loopt…Tel daarbij op het gebrek aan structuur en voorspelbaarheid doordat scholen gesloten zijn en je kunt wel op je vingers natellen dat dit problemen geeft bij de groep kinderen die mentaal minder sterk zijn.
Overschat, ondergesneeuwd en overschreeuwd
Kinderen die overschat worden, ondergesneeuwd door alle problemen, overschreeuwd door andere groepen en prioriteiten. Kinderen die zichzelf ondergeschikt maken aan waar nu de meeste aandacht naar uit gaat: Het beschermen van de ouderen en de impact die dat weer heeft op ouders. Je zou het kunnen zien als een vorm van verwaarlozing. Weliswaar onbedoelde en onbewuste verwaarlozing, maar toch. De impact die het heeft, omdat niet wordt voldaan aan hun basale behoeftes van het zich veilig, vertrouwd en verbonden voelen, kan net zo ernstig zijn als de impact van emotionele verwaarlozing of fysieke verwaarlozing.
75 jaar na de bevrijding zitten we opnieuw vast. In een afschuwelijke strijd. Waarbij we de zwakkeren die het zwaar te verduren hebben niet over het hoofd mogen zien.
Laten we niet vergeten prioriteit te geven aan tijd en aandacht voor onze kinderen. Ook als ze daar niet om vragen. Zeker dan, als ze niet zichzelf, maar een ander op de eerste plaats zetten.